Transkrypcje sesji na napisy: WAŻNE ZASADY, ile zostało czasu? Sprawdź, zanim zapłacisz karę!

Nowy obowiązek samorządów – od kiedy ?

Jak informowaliśmy w poprzednim artykule (link) od 23 września 2020r. wszystkie nagrania dostępne na stronach podmiotów publicznych zarówno na stronach internetowych jak i portalach społecznościowych muszą zostać opatrzone napisami. Fakt ten reguluje ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 roku o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, która weszła w życie 23 maja 2019 roku.

Co to oznacza dla samorządów ?

Wynika z tego, że po 16 miesiącach od wprowadzenia ustawy strony internetowe instytucji publicznych muszą być w pełni dostosowane dla obywateli z niepełnosprawnościami. Oznacza to spełnienie standardów WCAG 2.1 na poziomie AA, które są równoważne tabeli stanowiącej załącznik do ustawy. Jedynym wyjątkiem jest fakt, iż napisy nie muszą być dostępne w transmisjach na żywo.

Nadzór nad wypełnianiem obowiązku wynikającego z ustawy

Minister do spraw cyfryzacji odpowiada za koordynację oraz monitorowanie dostępności stron internetowych podmiotów publicznych. Proces nadzoru odbywał się będzie poprzez wykorzystanie specjalistycznego oprogramowania. W celach przygotowania raportu dla Komisji Europejskiej w roku 2020 odbędzie się pierwszy audyt wybranych stron internetowych oraz aplikacji mobilnych. W sytuacji wykazania nieprawidłowości, należy liczyć się z nałożeniem kary finansowej na dany podmiot publiczny.

A co z nagraniami udostępnionymi na stronach dotychczas ?

Nagrania udostępnione przez podmioty publiczne przed 23 września 2020 r. są wyłączone z obowiązku zapewnienia dostępności a co za tym idzie nie muszą zawierać napisów. Ustawa obliguje samorządy do zapewnienia napisów rozszerzonych w standardzie WCAG 2.1 na poziomie AA we wszystkich publikowanych nagraniach audio i wideo po dniu 23 września.

Transmisje obrad a dostosowanie się do ustawy

Pomimo, iż ustawa zwalnia transmisje na żywo z obowiązku umieszczania napisów w momencie jej prowadzenia to nadal istnieje konieczność jej publikacji w późniejszym terminie. Dodatkowo opublikowany materiał wymaga dołączenia napisów rozszerzonych w jednej z dwóch dostępnych form.

Napisy rozszerzone –  rodzaje oraz różnice w ich użyciu

Napisy rozszerzone oprócz dialogów zawierają dodatkowo opis innych elementów potrzebnych do zilustrowania sytuacji widocznej na nagraniu. Podczas transmisji obrad rady takim elementem może być chrząknięcie jednego z uczestników, śmiech bądź trzaśnięcie drzwiami. Rozróżnia się dwa rodzaje napisów rozszerzonych – otwarte oraz zamknięte. Napisy rozszerzone otwarte są trwale połączone z obrazem przez co nie ma możliwości ich wyłączenia. Nagranie w tej formie podczas publikacji nie wymaga załączania dodatkowego pliku z transkrybowanym tekstem. Natomiast napisy rozszerzone zamknięte w zależności od typu użytkowanego odtwarzacza, dają użytkownikowi możliwość ich włączenia bądź ukrycia. Publikacja nagrania z tego typu napisami wymaga dołączenia poprzez np. link w opisie, pliku z tekstem.

Podstawowe zasady podczas tworzenia transkrypcji

1. Transkrypcja musi być dosłowna i obejmować wszelkie utrwalone na nagraniu dźwięki:

• niesłyszalne elementy należy oznaczyć w następujący sposób [ns gg:mm:ss]
• słowa niepewne bądź niezrozumiałe należy zapisać w sposób w jaki zostały usłyszane [? gg:mm:ss]
• słowa o nieznanej pisowni zapisujemy fonetycznie [f gg:mm:ss]
• jeżeli w nagraniu słychać wyłącznie część słowa – zapisujemy ją
• przerwane wypowiedzi oznaczamy przy użyciu wielokropka [..]
• należy również oznaczyć inne elementy głosowe takie jak: śmiech, kaszlnięcie oznaczając je stemplem czasowym [śmiech gg:mm:ss]
• w nawiasach kwadratowych zapisujemy komentarze dotyczące zdarzeń niewerbalnych, gdy zaistnieje nietypowa sytuacja np. [trzaśnięcie drzwiami gg:mm:ss]

2. Każdą kolejną osobę wypowiadającą się należy zapisywać w osobnym akapicie wstawiając stempel czasowy z opisem osoby mówiącej np.: [Wójt gg:mm:ss] Treść wypowiedzi.

• W znacznikach należy podawać także imiona i nazwiska gdy będzie ich więcej niż jedna osoba. W innym przypadku wystarczy podać funkcję: wójt, sekretarz, skarbnik.
• Podczas gdy nie wiadomo kto w danym momencie się wypowiada należy oznaczyć płeć mówcy używając skrótów [M] – mężczyzna oraz [K] – kobieta dodając dodatkowo stempel czasowy.

3. Oznaczanie osób i nazw własnych:

• nazwy własne, imiona i nazwiska piszemy z dużej litery
• jeżeli nazwa jest niezrozumiała i nieznana zapisujemy ją fonetycznie i wstawiamy obok znak zapytania w nawiasie
• jeżeli słychać wyłącznie fragment słowa należy ten fragment zapisać

4. Pisownia:

• skróty wypowiadane literowo, które są nazwami własnymi, oryginalnymi należy zapisywać w sposób powszechnie przyjęty (np. przy użyciu przypisanych im skrótów);
• nazwy własne i skróty odmieniane zapisujemy w sposób w jaki zostały wypowiedziane, nie wolno stosować skrótów;
• jeżeli pisownia nie jest znana to stosujemy zapis fonetyczny przy wykorzystaniu przypisanego znacznika;
• liczebniki należy zapisywać słownie;
• transkrypcja musi odzwierciedlać wszystkie błędy językowe, powtórzenia, oryginalną wymowę oraz pozostałe elementy głosowe;

Zasady interpunkcji:

• przecinek występuje bezpośrednio po słowie, a po przecinku musi być spacja
• spacja występuje zarówno przed jak i po myślniku
• zdanie zaczyna się od dużej litery, a kończy kropką

Źródło: https://www.wroclaw.sa.gov.pl/bindata/documents/DOC9b0d93384bec50a345bd7c3f51105b6d.pdf

Wizualna strona transkrypcji

Podczas tworzenia napisów do nagrań należy korzystać ze standardów WCAG 2.1. Tekst musi być napisany zgodnie z zasadami formatowania dokumentów tekstowych. Nie mogą znajdować się w nim podwójne spacje, przecinki, kropki oraz inne niepotrzebne znaki. Należy także pamiętać, że słowa zawsze muszą być oddzielone spacjami. Maksymalna ilość znaków w jednym wersie powinna wynosić 37. Zalecane jest wyświetlanie dwóch wersów jednocześnie z wyjątkiem sytuacji w której niemożliwe jest podzielenie wypowiedzi bez straty merytorycznej – wtedy dopuszczalne jest użycie trzech wersów. Należy kontrolować długość wersów tak, aby wcześniejszy zawierał mniejszą liczbę znaków niż następny. Również czas wyświetlania napisów nie powinien być krótszy niż 3 sekundy chyba, że będzie to zakłócało synchronizację napisów z akcją nagrania.

Program komputerowy czy ręczne transkrybowanie ?

Zastanawiając się nad stworzeniem napisów do nagrania napotkamy się z pytaniem czy lepiej jest to zrobić samemu czy poszukać pomocy w Internecie. Ręczne tworzenie napisów do nagrania trwającego dwie godziny może zająć nawet kilka dni. Natomiast powierzenie utworzenia tekstu programowi wiąże się z możliwością napotkania wielu błędów w utworzonym pliku. Najdogodniejszym rozwiązaniem jest połączenie tych dwóch sposobów tworzenia metodą respeakingu. Przygotowany przez program komputerowy tekst należy poddać ręcznej weryfikacji w celu zastosowania się do podstawowych zasad tworzenia transkrypcji.

Metoda respeakingu – co to takiego ?

Jest to metoda tworzenia transkrypcji poprzez dyktowanie odsłuchiwanego tekstu nagrania. Metoda ta pozwala na oznaczenie osób mówiących, dodanie znaczników czasowych oraz innych ważnych informacji koncentrując uwagę tworzącego jedynie na odsłuchu. Program wyświetla zarejestrowany tekst wraz z nagraniem na monitorze rozwijając dyktowane znaczniki, tworząc tekst dialogów. Weryfikacja treści oraz interpunkcji następuje co kilka podyktowanych fragmentów. Osoba realizująca ma wtedy możliwość dokonania zmian w tworzonym tekście. Cały proces po odpowiedniej weryfikacji transkrypcji zostaje zakończony wyeksportowaniem pliku w postaci tekstowej.

Wprowadzenie dostępności witryn podmiotów publicznych dla osób z niepełnosprawnościami jest bardzo ważnym krokiem w walce z wykluczeniem społecznym. Wprowadzona ustawa zwiększa możliwość udziału takich osób w życiu publicznym danego regionu. Zwiększa ona transparentność działań instytucji oraz jednostek samorządów terytorialnego pozwalając na czynny udział w życiu danej społeczności.